By Bình Đông Dược

Menopause

Mon, 13 Jan 2025

Lương y Nguyễn Thị Thuỳ Trang, cố vấn Dược Bình Đông, chuyên gia y học cổ truyền với hơn 30 năm kinh nghiệm, chuyên về sức khỏe phụ nữ và các vấn đề phụ khoa.

Kinh nguyệt là một phần không thể thiếu trong sức khỏe sinh sản của phụ nữ. Chu kỳ kinh nguyệt đều đặn và lượng máu kinh ổn định là dấu hiệu cho thấy hệ thống sinh sản hoạt động bình thường. Tuy nhiên, nhiều phụ nữ gặp phải tình trạng kinh nguyệt ra ít (thiểu kinh), gây lo lắng và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Bài viết này sẽ cung cấp một cái nhìn toàn diện và chuyên sâu về kinh nguyệt ra ít, từ định nghĩa, nguyên nhân, triệu chứng, cách chẩn đoán, các phương pháp điều trị hiệu quả đến các biện pháp phòng ngừa.

1. Kinh Nguyệt Ra Ít (Thiểu Kinh) Là Gì?

Kinh nguyệt ra ít, hay thiểu kinh, được định nghĩa là tình trạng lượng máu kinh trong mỗi chu kỳ kinh nguyệt ít hơn 20ml hoặc thời gian hành kinh ngắn hơn 3 ngày. Để dễ hình dung, một chu kỳ kinh nguyệt bình thường thường mất khoảng 30-80ml máu. Khi lượng máu kinh ít hơn đáng kể so với con số này, hoặc số ngày hành kinh quá ngắn, đó được coi là thiểu kinh.

Tìm hiểu ngay: https://www.binhdong.vn/cam-nang-suc-khoe/cach-dieu-tri-trieu-chung-kinh-nguyet-ra-it/

2. Phân Biệt Kinh Nguyệt Ra Ít Với Các Rối Loạn Kinh Nguyệt Khác

Cần phân biệt kinh nguyệt ra ít với một số rối loạn kinh nguyệt khác để có cách xử lý phù hợp:

• Vô kinh (Amenorrhea): Tình trạng hoàn toàn không có kinh nguyệt.
• Rong kinh (Menorrhagia): Lượng máu kinh ra nhiều hơn bình thường và kéo dài hơn 7 ngày.
• Kinh nguyệt không đều (Irregular periods): Chu kỳ kinh nguyệt không ổn định, có thể quá ngắn hoặc quá dài.

3. Triệu Chứng Nhận Biết Kinh Nguyệt Ra Ít

• Lượng máu kinh rất ít: Chỉ cần dùng một vài miếng băng vệ sinh hoặc tampon trong suốt chu kỳ.
• Thời gian hành kinh ngắn: Chỉ kéo dài 1-2 ngày, thậm chí chỉ vài giờ.
• Máu kinh có màu sắc nhạt: Máu kinh có thể có màu hồng nhạt, nâu, đen sẫm hoặc gần như trong suốt thay vì màu đỏ tươi.
• Có thể kèm theo các triệu chứng khác: Đau bụng nhẹ (hoặc không đau), mệt mỏi, chóng mặt, đau đầu.

4. Nguyên Nhân Gây Kinh Nguyệt Ra Ít

Có rất nhiều nguyên nhân có thể dẫn đến tình trạng kinh nguyệt ra ít, được chia thành các nhóm chính sau:

4.1. Rối loạn nội tiết tố:

• Mất cân bằng hormone estrogen và progesterone: Đây là nguyên nhân phổ biến nhất. Estrogen kích thích sự phát triển của niêm mạc tử cung, trong khi progesterone giúp ổn định niêm mạc này. Sự mất cân bằng giữa hai hormone này có thể dẫn đến niêm mạc tử cung không phát triển đầy đủ, dẫn đến kinh nguyệt ra ít.
• Hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS): Một rối loạn nội tiết tố thường gặp ở phụ nữ trong độ tuổi sinh sản, gây ra sự mất cân bằng hormone, ảnh hưởng đến quá trình rụng trứng và kinh nguyệt.
• Suy tuyến giáp (Hypothyroidism): Tuyến giáp hoạt động kém sản xuất không đủ hormone tuyến giáp, ảnh hưởng đến nhiều chức năng của cơ thể, bao gồm cả chu kỳ kinh nguyệt.
• Tăng prolactin máu (Hyperprolactinemia): Prolactin là hormone kích thích sản xuất sữa mẹ. Mức prolactin cao có thể ức chế rụng trứng và gây rối loạn kinh nguyệt.

4.2. Các yếu tố lối sống:

• Căng thẳng, stress: Áp lực từ công việc, cuộc sống, các vấn đề tâm lý có thể ảnh hưởng đến hệ thần kinh và nội tiết, gây rối loạn kinh nguyệt.
• Thay đổi cân nặng đột ngột: Tăng hoặc giảm cân quá nhanh, đặc biệt là giảm cân do ăn kiêng quá mức, có thể ảnh hưởng đến hormone và chu kỳ kinh nguyệt.
• Chế độ ăn uống không hợp lý: Thiếu dinh dưỡng, đặc biệt là sắt, vitamin và khoáng chất, có thể ảnh hưởng đến quá trình sản xuất hormone và chất lượng máu.
• Tập luyện quá sức: Vận động mạnh, tập luyện cường độ cao, đặc biệt là ở các vận động viên, có thể gây rối loạn kinh nguyệt.

4.3. Các yếu tố khác:

• Sử dụng thuốc tránh thai: Một số loại thuốc tránh thai, đặc biệt là thuốc tránh thai chỉ chứa progestin (mini-pill), có thể làm giảm lượng máu kinh hoặc thậm chí gây mất kinh.
• Tác dụng phụ của thuốc: Một số loại thuốc điều trị bệnh lý khác cũng có thể ảnh hưởng đến chu kỳ kinh nguyệt.
• Bệnh lý phụ khoa: Viêm nhiễm phụ khoa, sẹo dính tử cung (Hội chứng Asherman), u xơ tử cung, hẹp cổ tử cung.
• Tiền mãn kinh và mãn kinh: Khi phụ nữ bước vào giai đoạn tiền mãn kinh, lượng hormone estrogen giảm dần, dẫn đến kinh nguyệt thưa thớt và lượng máu kinh ít hơn, cuối cùng dẫn đến mãn kinh (ngừng kinh nguyệt hoàn toàn).
• Nạo hút thai hoặc các thủ thuật can thiệp vào tử cung: Các thủ thuật này có thể gây tổn thương niêm mạc tử cung và ảnh hưởng đến kinh nguyệt.
• Cho con bú: Trong thời gian cho con bú, hormone prolactin tăng cao ức chế rụng trứng, dẫn đến kinh nguyệt không đều hoặc ra ít.

5. Chẩn Đoán Kinh Nguyệt Ra Ít

Việc chẩn đoán kinh nguyệt ra ít cần được thực hiện bởi bác sĩ chuyên khoa. Bác sĩ sẽ hỏi về tiền sử bệnh lý, chu kỳ kinh nguyệt, các triệu chứng gặp phải và thực hiện các xét nghiệm cần thiết:

• Khám phụ khoa: Kiểm tra tổng quát cơ quan sinh dục.
• Siêu âm tử cung và buồng trứng: Đánh giá tình trạng tử cung, niêm mạc tử cung và buồng trứng.
• Xét nghiệm máu: Kiểm tra hormone (estrogen, progesterone, FSH, LH, prolactin, hormone tuyến giáp), công thức máu để phát hiện các bất thường.
• Các xét nghiệm khác (nếu cần): Chụp X-quang tử cung vòi trứng (HSG), nội soi buồng tử cung.

6. Các Phương Pháp Điều Trị Kinh Nguyệt Ra Ít

Việc điều trị kinh nguyệt ra ít phụ thuộc vào nguyên nhân gây ra tình trạng này. Các phương pháp điều trị bao gồm:

6.1. Điều trị nguyên nhân:

• Rối loạn nội tiết tố: Sử dụng thuốc nội tiết tố (chứa estrogen và/hoặc progestin) theo chỉ định của bác sĩ để điều chỉnh sự cân bằng hormone.
• Hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS): Điều trị bằng thuốc điều chỉnh kinh nguyệt, thuốc điều trị kháng insulin (nếu có), thay đổi lối sống.
• Suy tuyến giáp: Điều trị bằng thuốc hormone tuyến giáp.
• Các bệnh lý phụ khoa: Điều trị bằng thuốc kháng sinh (nếu do nhiễm trùng), phẫu thuật (nếu có u xơ tử cung, sẹo dính tử cung).

6.2. Thay đổi lối sống:

• Chế độ ăn uống cân bằng và đầy đủ dinh dưỡng: Bổ sung các thực phẩm giàu sắt, vitamin và khoáng chất.
• Giảm căng thẳng, stress: Thực hành các phương pháp thư giãn.
• Tập luyện thể dục vừa phải: Tránh tập luyện quá sức.
• Duy trì cân nặng hợp lý.
• Ngủ đủ giấc.

6.3. Các biện pháp hỗ trợ:

• Y học cổ truyền: Một số bài thuốc y học cổ truyền có thể hỗ trợ điều hòa kinh nguyệt, nhưng cần được sử dụng dưới sự hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa.
• Liệu pháp tâm lý: Nếu nguyên nhân do căng thẳng, lo âu.

7. Phòng Ngừa Kinh Nguyệt Ra Ít

• Duy trì lối sống lành mạnh.
• Kiểm soát căng thẳng.
• Khám phụ khoa định kỳ.
• Sử dụng biện pháp tránh thai an toàn.
• Tránh nạo hút thai không an toàn.

8. Biến Chứng Có Thể Xảy Ra Của Kinh Nguyệt Ra Ít

Mặc dù kinh nguyệt ra ít không phải lúc nào cũng là dấu hiệu của một vấn đề nghiêm trọng, nhưng nếu tình trạng này kéo dài và không được điều trị, nó có thể dẫn đến một số biến chứng sau:

• Vô sinh: Nếu nguyên nhân gây ra kinh nguyệt ra ít là do rối loạn rụng trứng (ví dụ như PCOS, suy buồng trứng sớm), nó có thể ảnh hưởng đến khả năng thụ thai.
• Loãng xương: Estrogen đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì mật độ xương. Nếu lượng estrogen thấp do rối loạn kinh nguyệt, nguy cơ loãng xương sẽ tăng lên.
• Các vấn đề về tim mạch: Một số nghiên cứu cho thấy mối liên hệ giữa rối loạn kinh nguyệt và tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch.
• Ảnh hưởng đến tâm lý: Kinh nguyệt không đều và lượng máu kinh ít có thể gây lo lắng, căng thẳng và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của phụ nữ.

9. Chế Độ Dinh Dưỡng Hỗ Trợ Điều Trị Kinh Nguyệt Ra Ít

Chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng trong việc cân bằng nội tiết tố và cải thiện tình trạng kinh nguyệt ra ít. Dưới đây là một số lời khuyên về dinh dưỡng:

• Bổ sung sắt: Sắt là thành phần thiết yếu cho quá trình tạo máu. Các thực phẩm giàu sắt bao gồm thịt đỏ (thịt bò, thịt dê), gan, hải sản, lòng đỏ trứng, rau xanh đậm (rau bina, cải xoăn), các loại đậu và ngũ cốc nguyên hạt. Nên kết hợp với thực phẩm giàu vitamin C (cam, chanh, ổi) để tăng cường hấp thu sắt.
• Bổ sung vitamin nhóm B: Vitamin nhóm B, đặc biệt là B6, B9 (axit folic) và B12, đóng vai trò quan trọng trong việc điều hòa hormone và chức năng thần kinh. Các nguồn thực phẩm giàu vitamin nhóm B bao gồm thịt, cá, trứng, sữa, ngũ cốc nguyên hạt, rau xanh và các loại đậu.
• Bổ sung vitamin D: Vitamin D có vai trò trong việc điều hòa hormone và sức khỏe sinh sản. Cơ thể có thể tự tổng hợp vitamin D khi tiếp xúc với ánh nắng mặt trời. Ngoài ra, bạn có thể bổ sung vitamin D từ thực phẩm (cá hồi, cá thu, lòng đỏ trứng) hoặc thực phẩm chức năng theo chỉ định của bác sĩ.
• Bổ sung omega-3: Omega-3 có tác dụng kháng viêm và có thể giúp cải thiện tình trạng rối loạn kinh nguyệt. Các nguồn thực phẩm giàu omega-3 bao gồm cá béo (cá hồi, cá thu, cá trích), hạt lanh, hạt chia và quả óc chó.
• Hạn chế thực phẩm chế biến sẵn, đồ ăn nhanh, đồ ngọt và đồ uống có cồn: Những thực phẩm này có thể gây mất cân bằng hormone và ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể.
• Uống đủ nước: Đảm bảo uống đủ 2-2.5 lít nước mỗi ngày để duy trì các chức năng hoạt động của cơ thể.

10. Lối Sống Lành Mạnh Hỗ Trợ Điều Trị Kinh Nguyệt Ra Ít

Bên cạnh chế độ dinh dưỡng, lối sống lành mạnh cũng đóng vai trò quan trọng trong việc điều hòa kinh nguyệt:

• Giảm căng thẳng, stress: Áp dụng các biện pháp thư giãn như yoga, thiền định, tập thở sâu, nghe nhạc, đi dạo trong thiên nhiên.
• Ngủ đủ giấc: Đảm bảo ngủ đủ 7-8 tiếng mỗi đêm.
• Tập luyện thể dục vừa phải: Vận động nhẹ nhàng, đều đặn giúp cải thiện sức khỏe tổng thể và điều hòa hormone. Tránh tập luyện quá sức.
• Duy trì cân nặng hợp lý: Tránh tăng hoặc giảm cân quá nhanh.

11. Các Phương Pháp Y Học Cổ Truyền Hỗ Trợ Điều Trị Kinh Nguyệt Ra Ít

Y học cổ truyền có một số phương pháp và bài thuốc có thể hỗ trợ điều trị kinh nguyệt ra ít. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng việc sử dụng các phương pháp này cần được thực hiện dưới sự hướng dẫn của bác sĩ Y học Cổ truyền có chuyên môn.

• Châm cứu: Châm cứu vào các huyệt vị có liên quan đến hệ thống sinh sản có thể giúp điều hòa kinh nguyệt.
• Bấm huyệt: Bấm huyệt cũng có tác dụng tương tự như châm cứu.
• Sử dụng thảo dược: Một số loại thảo dược như ích mẫu, ngải cứu, hương phụ, đương quy… được sử dụng trong các bài thuốc cổ phương để điều hòa kinh nguyệt.

12. Theo Dõi Chu Kỳ Kinh Nguyệt

Việc theo dõi chu kỳ kinh nguyệt là rất quan trọng để phát hiện sớm các bất thường. Bạn có thể sử dụng lịch hoặc ứng dụng theo dõi kinh nguyệt để ghi lại ngày bắt đầu và kết thúc của mỗi chu kỳ, lượng máu kinh, các triệu chứng đi kèm.

13. Tầm Quan Trọng Của Việc Khám Phụ Khoa Định Kỳ

Khám phụ khoa định kỳ (6 tháng/lần) là rất quan trọng để phát hiện sớm các bệnh lý phụ khoa, bao gồm cả các vấn đề liên quan đến kinh nguyệt. Bác sĩ sẽ thăm khám, tư vấn và đưa ra phương pháp điều trị phù hợp nếu cần thiết.

14. Lời Khuyên Dành Cho Phụ Nữ Bị Kinh Nguyệt Ra Ít

• Đừng quá lo lắng: Kinh nguyệt ra ít không phải lúc nào cũng là dấu hiệu của bệnh lý nghiêm trọng.
• Theo dõi chu kỳ kinh nguyệt: Ghi lại các thông tin về chu kỳ kinh nguyệt để phát hiện sớm các bất thường.
• Thay đổi lối sống: Áp dụng chế độ ăn uống cân bằng, tập luyện thể dục vừa phải, giảm căng thẳng.
• Tham khảo ý kiến bác sĩ: Nếu tình trạng kinh nguyệt ra ít kéo dài hoặc kèm theo các triệu chứng bất thường, hãy đến gặp bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
• Không tự ý sử dụng thuốc: Việc tự ý sử dụng thuốc có thể gây ảnh hưởng đến sức khỏe.

15. Kết Luận

Kinh nguyệt ra ít là một vấn đề sức khỏe thường gặp ở phụ nữ. Việc hiểu rõ nguyên nhân, triệu chứng, cách chẩn đoán và điều trị sẽ giúp bạn chủ động hơn trong việc chăm sóc sức khỏe sinh sản. Điều quan trọng nhất là cần theo dõi chu kỳ kinh nguyệt và đến gặp bác sĩ chuyên khoa nếu có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào để được tư vấn và điều trị kịp thời. Hy vọng bài viết này đã cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích và toàn diện về kinh nguyệt ra ít.